In de buurt van de Leeuwerikstraat vormen ze intussen een vertrouwd beeld op dinsdagochtend: de gele hesjes van het "Zwerfvuilgroepje" van vzw Mozaiek. Nieuwsgierigheid prikkelde me om mee met hen op stap te gaan. Het gaf me veel voldoening.

Al bij het aantreden word ik enthousiast onthaald. Namen worden uitgewisseld en handjes geschud. "Of ik een nieuwe ben" vragen ze. En waar ik dan wel mag wonen. We trekken handschoenen aan en nemen de grijpertjes ter hand. Terwijl we ons organiseren en even oefenen, stopt Katelijn "van de groendienst" nog gauw de was-etiketjes van de gele hesjes netjes in de kraag. Katelijn begeleidt het groepje, doorgaans een tiental mensen, in hun tocht. Vandaag zijn ze met enkele minder, een andere delegatie is vertrokken naar een begrafenisplechtigheid van een bewoonster uit Oostakker.

Wout trekt de mini-stoet gezwind op gang. Hij neemt de kruiwagen ter hand en zet de route uit: we starten richting Tuinwijklaan. Een buurman uit de Voskenslaan loopt nieuwsgierig langs. De Leeuwerikstraat ligt er, behalve enkele restanten van een opengescheurde PMD-zak, vrij netjes bij. Goed, want dat geeft me ruimte om even te oefenen. De knijpertjes voelen licht in de hand, maar het grijpt wel vlot. vzw Mozaiek tekende het "netheidscharter" van Ivago en ging een engagement aan om onze buurt proper te helpen houden. Zo'n charter bestaat uit begeleiding, ondersteuning met materiaal (grijpers, hesjes, handschoenen, veegborstel ...) en een verzekering. Ivago levert ook een container waarin al het vuil kan gedeponeerd worden, zo hoeven de vrijwilligers hun eigen restafvalzak of -container niet te vullen met het opgeraapte afval. Het charter is volledig vrijblijvend, de vrijwilliger hoeft dus geen 'opruimquota' te halen.
Ik krijg nog een snelcursus sorteren. En Wout kijkt waakzaam toe of alles in de juiste zak belandt: restafval in de witte zak, PMD in de blauwe zak. Het overige afval wordt los in de kruiwagen gegooid.

Onder het stralende zonnetje ontplooit een gezellig gesprek. Over de activiteiten in het dagcentrum en de alledaagse klusjes, waarbij een specifiek groepje bewust de keuze maakte om wekelijks zwerfvuil te rapen in de buurt. Over de wijk en hoe aangenaam het is om hier te vertoeven. "Of ik mee ga betogen in de klimaatmars", wil Mark weten. Het klimaat is een actueel thema, ook bij de mensen van vzw Mozaiek.

Net als een fotograaf probeer ik mijn blik te focussen en in te zoomen op de details, in dit geval de straatstenen en de bloemenperkjes. Tussen de witte sneeuwklokjes en de ontluikende krokusjes spotten we snoepverpakkingen en papiertjes. De maand februari toont nog maar net haar staartje, maar de zon schijnt alsof de zomer al om het hoekje loert. De sfeer zit er in, bij het zwerfvuilgroepje.

Hannah en Yashar zijn stille genieters, maar verrichten hun taak gedreven en minutieus. Aan de deur van een artsenkabinet valt de hoeveelheid sigarettenpeukjes op. Een laatste trekje van de sigaret alvorens de dokter te consulteren? Of eerder de nicotine weer op peil brengen na het lange verblijf in de wachtzaal van de arts? Mark begrijpt het allemaal niet zo goed: "Waarom gooien die rokers hun peuken zomaar op straat?"
We filosoferen over afval, meer nog wanneer we in de Tuinwijklaan op geregelde afstand artificiële roze en witte pluimpjes oprapen. Het zet aan tot grapjes: "Je hebt al heel wat van je pluimen verloren, Katelijn!". Kort nadien vinden we ook vijf lange vijzen op een parkeerplek. Jawel, iemand heeft ze alle vijf verloren. En hebben wij nu een nietsvermoedende chauffeur de ellende van een lekke band bespaard? We vinden een broeksknoop, iemand zit met een ongemakkelijk probleem. En dan komt de leukste anekdote: ooit hebben ze echt een broek gevonden!

De koffiepauze is gemoedelijk, speels, gezellig. Er komen meer vragen over wie ik eigenlijk ben. Waar ik werk, of ik in ploegen werk, of ik huisdieren heb en wie mijn kindjes zijn - alles willen ze weten. Er wordt geplaagd en vrolijk gelachen. En er worden zelfs enkele spontane danspasjes gezet.

Het tweede deel van onze tocht leidt langs de Leeuwerikstraat waar we een babbeltje slaan met een buurvrouw. Afval lijkt zich ook te concentreren rond de rioolputjes - alsof het op die manier ongemerkt zal verdwijnen. Nochtans weten we dat de rioolroosters in onze straten een belangrijke schakel zijn in de afvoer van regenwater. En om het regenwater goed te kunnen afvoeren, moeten deze roosters vrij zijn van vuil. De gevolgen van afval in de riolering zijn dan ook niet min: niet enkel geurhinder en ongedierte, roosters raken ook verstopt en kunnen plaatselijk voor wateroverlast zorgen en verderop in het rioleringsnetwerk komt de vervuiling in beken en rivieren terecht. In Londen weten ze er alles van.

We trekken op naar de Maaltebruggestraat. De Sterrespits is een obligate halte omdat de leerlingen er het zwerfvuilgroepje steevast enthousiast toezwaaien. Het geluk zit hem in kleine dingen: een lieve glimlach en een bemoedigend knikje, soms een vriendelijke buur die uit sympathie trakteert op koekjes.
Ook de studentenwoningen vormen een vaste halte, omwille van het aantal peukjes voor de deur. Wij maken de stoep netjes, wie gooit straks weer, zonder nadenken, het eerste peukje neer? Ook aan de parkeerplaatsen voor autodelen en aan de fietsenrekken liggen behoorlijk wat restanten van rookstokjes. En kauwgom: in de winter nog vlot mee te nemen, in de zomer gaat het soms wat moeilijker, zo vertelt Katelijn me. Ik merk intussen dat mijn behendigheid met de knijper vordert; het grijpen gaat steeds vlotter. "Kijk, drie peuken in één grijpbeweging!". Niettegenstaande het lichte materiaal, blijken die dingen wel heel handige hulpmiddelen. Bijna hadden we ook het identificatieplaatje in een bloemenperkje opgeruimd.

Het speelpleintje aan de Flamingostraat geeft doorgaans het meeste werk. Glas ligt er vaak verspreid in het zand onder de speeltuigen, net als weer de onvermijdelijke sigarettenpeuken. Vandaag lijkt het mee te vallen; met uitzondering van een scherp stuk metaal en enkele rondslingerende lege blikjes en plastic flesjes, staat het grotere afval bijeen in een zak onder de vuilbak. Lege blikjes Cara pils en een gekraakte fles Passoa verspreiden een scherpe, zure geur. Wout gaat op avontuur en zoekt dieper in de struiken naar mogelijke verrassingen.
Op terugweg kruist een groep leerlingen ons pad. Er wordt wat gegniffeld, maar de non-verbale interactie is warm en joviaal. Hopelijk blijft het mooie voorbeeld van het zwerfvuilgroepje hangen.

De doorgaans stillere Vincent geeft de kruiwagen een liftje wanneer Wout het logge ding van het trottoir probeert te rollen. De jongens kijken uit naar de frietjes die vandaag op het menu staan. Het zet Wout aan het dromen over een straatbarbecue, samen met de buren.

De mensen van vzw Mozaiek zorgen goed voor elkaar. En elke dinsdag gaan ze op stap in de buurt, om zwerfvuil te rapen. Ook bij vrieskou. Alleen als de hemelsluizen open staan, durven ze even passen. Elke kruiwagen wordt gewogen. En per 100 kilogram gesprokkeld afval, trakteert vzw Mozaiek hun gasten op een stukje taart bij Ikea.

Heb je ook zin om eens mee op te trekken met het zwerfvuilgroepje? Neem dan contact op met , of op telefoonnummer 0492 220 262. Of kom gewoon eens langs in het dagcentrum in de Leeuwerikstraat 28, waar je zal verwonderd zijn over de mooie piñata’s, de gerecycleerde en uiterst handige aanmaakblokjes, de nuttige nestkastjes en de bijenhotels. De hartverwarmende voldoening is trouwens steeds wederzijds!